از این نویسنده بزرگ کتابهای «درخت زیبای من» و «خورشید را بیدار کنیم» به فارسی ترجمه شده و خوانندگان ایرانی از آن استقبال کردهاند. «کاخ ژاپنی» اثری است که به تازگی از این نویسنده به فارسی منتشر شده است.
فقط بچهها میفهمند
«روزی بود، روزگاری بود، شاهزاده جوانی مبتلا به بیماری درمانناپذیری بود...» داستان کاخ ژاپنی میتوانست چنین آغاز شود؛ «روزی بود، روزگاری بود...».
این فرمول «کنجد بازشو» جادویی است مرسوم در تمام دورانها و فرهنگها برای گشودن ذهن و دل کسی که میخواند یا اغلب بیشتر گوش میکند و دعوتی است برای گذشتن از مرز ناپیدای قصههای شگرفی که تمام روایتهایشان به ما میگویند که آنها حاوی حکمتی، رازی و رمزی هستند که فقط کودکان میتوانند درک کنند و نیز تمام کسانی که دل کودکانه را حفظ کردهاند.
ژوزه مائورو ده واسکونسلوس، یکی از نادرترین نویسندگان معاصری است که از پی آن رفتهاند که از سرچشمههای شگفتیها بهره بگیرند و به این طریق در این سالهای پایانی هزاره، غل و زنجیر بسیار مقدس و محترم «واقعیت روزمره» را در هم بشکنند.
نوشتههای وی به اینگونه روایتها بازمیگردد... و شاید این شیوه روایت آغازی نو باشد نه پایانی برای اینگونه قصهها. به گواهی احساس شیفتگان این داستانها که صدای آنها از 4گوشه جهان به گوش میرسد، حس میشود که درواقع این سرچشمهها با خشکشدن فاصله بسیار دارند.
ذهن دوست دارد از رئالیسم فایدهجویانه بگریزد و خود را مسحور کند؛ گویی کوتاهترین راه برای رسیدن به حقیقت را برمیگزیند.
دلبسته به سرزمینش
«کاخ ژاپنی» قالب خود را از قصه سنتی – اعم از شرقی و غربی و آفریقایی و آمریکای سرخپوستی – به عاریت میگیرد ولی ماجرایش در برزیل (در سائوپائولو) در دل مدرنیته روی میدهد؛ خیلی دقیقتر، در میدان جمهوری؛ یعنی جایگاهی درخور احترام که قاعدتا باورکردنی نیست که چشمهای نویسنده توانسته باشند الهامبخش چنین غرابتهایی شوند.
ژوزه مائورو ده واسکونسلوس، ظواهر را به بازی میگیرد، مسخرهشان میکند و از ویژگی وهمی و وجود بالقوهشان آگاه است.
شاهزاده کوچک داستانش ماموریتی بهعهده دارد و زمانی که این سؤال مطرح میشود چرا در برزیل؟ نویسنده اجازه میدهد که دلبستگی عمیقش به سرزمینش به سخن درآید؛ «انسان هرجا که باشد همان است که هست... آنچه اهمیت دارد دل است.
در اینجا (برزیل) دل آدمی جوانتر است، بکرتر است، لمسکردن و درککردنش آسانتر است». رودرروی زمانی که درحال گذر است و در برابر رازهایی که در آن جای دارند، ژوزه مائورو ده واسکونسلوس، راز خود را با حالتی بسیار شعرگونه با ما درمیان میگذارد.
این کتاب را – با ترجمه قاسم صفوی – انتشارات راهمانا منتشر کرده است و قیمت آن 2300 تومان است.